Bu makale, Türkiye’de Dijital Cüzdan döneminin potansiyel etkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’nin üç kıtanın sınırında derin bir yetenek havuzu ve düşük pazarlama maliyetleri ile yatırım dostu politikalar sunduğu konusunda yaygın bir kanaat vardır. Bu bağlamda, özellikle Bankacılık ve Finans ekosisteminin, finans alanındaki yatırımların merkezinde yer aldığı açıktır. Son zamanlarda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından finansal teknolojiler alanında önemli bir değişiklik gerçekleştirilmiştir. Bu makale ise bu gelişmenin niteliğine ilişkin hususları açıklayacaktır.
Bankacılık ve Finans konusundaki çalışmalarımız ve tüm hukuki hizmetlerimiz için lütfen “Bankacılık ve Finans” başlıklı “Faaliyet Alanlarımız”ı tıklayınız.
“FinTek” terimi hangi anlama gelmektedir?
“FinTek” terimi, ödeme sistemlerinin değiştirilmesi, geliştirilmesi, otomasyonu ve kolaylaştırılmasına dayalı olarak ortaya çıkan dijital sistemleri tanımlamaktadır. Diğer bir ifadeyle, FinTek kelimesi, elektronik para kuruluşları, elektronik bankacılık ödeme sistemleri, dijital bankalar, online sigorta acenteleri ve dijital cüzdanlar dahil olmak üzere ortaya çıkan çok yönlü ve pratik ödeme modellerini içeren bir anlama gelmektedir.
FinTek’in temel amacı nedir?
Temel olarak, Fintek’in arkasındaki temel gerekçenin alışveriş ve ticareti hızlandırmak olduğu söylenebilir. Alternatif sanal ödeme yöntemlerinin çeşitli avantajlarının olduğu bilinmekte olup bu avantajlar sayesinde, Türkiye Cumhurbaşkanlığı tarafından yürütülen son çalışmalara göre, Şubat 2023 itibariyle Türkiye’de 739 FinTek merkezli şirket kurulmuştur.
FinTek alanına ilişkin mevcut gelişmeler nelerdir?
TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) dijital bankacılık alanında yeni bir değişiklik getiriyor. Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (bundan böyle Yönetmelik olarak anılacaktır) 7 Ekim 2023 tarihinde Resmi Gazete‘de yayımlandı.
Yürürlüğe giren bu yönetmelikle birlikte Türkiye için bankacılık ve finans hukuku alanında yeni bir dönemin başladığı söylenebilir. Şöyle ki yönetmeliğin 1. maddesi incelendiğinde “Dijital Cüzdan” kelimesinin ilk kez Türkiye tarafından resmi bir kaynak tarafından tanımlandığını görebiliriz. Böylece “Dijital Cüzdan” teriminin Türk hukuk mevzuatının da bir parçası haline geldiği sonucuna varabiliriz.
Dijital cüzdan nedir?
Yönetmelikteki tanımı da esas alınarak Dijital Cüzdan teriminin, ilgili müşterinin tarafından tanımlanan ödeme hesabına veya ödeme aracına ilişkin bilgilerin saklandığı, bir elektronik cihaz, çevrimiçi hizmet veya uygulama olarak sunulan ve müşteriye, tanımladığı ödeme hesabı veya ödeme aracına ilişkin bilgileri kullanarak ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sağlayan ödeme aracıdır.
Dijital cüzdan hizmetini kimler sunabilir?
Yönetmelik uyarınca ödeme hizmeti sağlayıcılarına dijital cüzdan hizmeti sunma yetkisi verilmiştir. Sadece hizmeti sunan ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdindeki ödeme hesabı ve bu ödeme hizmeti sağlayıcısı tarafından çıkarılan ödeme aracının tanımlanabildiği ve saklanabildiği elektronik cihaz, çevrimiçi hizmet veya uygulamalar ise dijital cüzdan hizmeti olarak kabul edilmeyecektir.
Ayrıca Dijital cüzdanın, işyerlerinde ödeme aracı olarak kullanılması ve bu tür işlemlerde ödeme işlemine ilişkin fonun dijital cüzdan hizmeti sunan kuruluş üzerinden aktarılması durumunda, kuruluşun elektronik para ihraç etmek için yetkilendirilmiş olması da gerekecektir.
Bunun yanında, dijital cüzdanın işyerlerinde gerçekleştirilecek ödeme işleminde dijital cüzdana tanımlanmış olan başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdindeki ödeme hesabı veya başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısının ihraç ettiği ödeme aracı doğrudan kullanılacak şekilde geçerli olması durumunda, kuruluşun yetkilendirilmiş olması da gerekir.
Sonuç
Yapılan son analizler ışığında dijital cüzdan konusunda yapılacak yeni reformun bankacılık sektörü üzerinde ciddi sonuçları olacaktır. “Dijital cüzdan” tanımı ilk kez Türk hukuk çerçevesi tarafından formüle edilmiştir. Bunun uzun vadede bankacılık ve finans hukuku alanında çok farklı gelişmelere ve ihtilaflara yol açması kaçınılmazdır. Ayrıca bu türden bir gelişme uzun vadede FinTek unsurlarının Türk ekonomi hukuku bağlamında tanınmasına yol açacak yeni gelişmeleri doğurabileceği de kuşkusuzdur.
