Türkiye’de yatırım teşvik rejimi nasıl işler? sorusunun cevaplandırılması, bu yazının ana amacını oluşturmaktadır. Yatırım teşvik rejiminin nasıl alınabileceği, yatırım teşvik belgesi alınmasını müteakip gereken hukuki süreçlerin neler olduğunun ve bu belgenin nasıl korunabileceğinin bilinmesi, özellikle büyük yatırımcılar açısından önem arz eder.
Yatırım Teşvik Rejiminin Türkiye’de Dayanağı Nedir?
Öncelikle Türkiye’de yatırım teşvik rejiminin ana dayanağının, 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın 1’nci maddesi olduğu belirtilmelidir. Sözü edilen maddede, bu Kararın amacının;
- kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine,
- üretim ve istihdamın artırılmasına,
- uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma geliştirme içeriği yüksek bölgesel yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesine,
- uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına,
- bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına,
- kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi olduğu belirtilmiştir.
Yatırım Teşvik Rejimi Nedir?
Yukarıda değinilen Kararın 1’nci maddesinden, yatırım teşvik belgesinin amacının, ülkede üretim ve istihdamın ayrıca bölgesel, stratejik ve uluslararası yatırımların artırılması olduğu; yatırım yapan şirketlerin bu amaç doğrultusunda desteklenmesinin amaç olarak benimsendiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, yatırımcılara verilen desteklerin de mümkün olduğu ölçüde geniş yorumlanması gerekmektedir.
Bu haliyle tüm dünyada korona virüs salgınının oluşturduğu yeni şartlar nedeniyle; yarı zamanlı veya evden çalışma koşullarının getirdiği yeni ekonomi modeli, pek çok sektörü olumsuz etkilemiştir. Bu durum, domino etkisi yaparak ekonomik olarak pek çok işletmeyi zor duruma sokmuştur. Ancak maalesef dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de halen hissettiğimiz ekonomik sıkıntılar, öyle kolay atlatılabilir düzeyde değildir. Bu gelinen noktada, pek çok firmanın faaliyetine devam etmesinin sağlanması gerekmektedir.
Ülkede pandemi sonrası oluşan şu anki ekonomik koşullar karşısında, devlet kurumlarının üzerine büyük bir yük düşmektedir. Hükümet birimlerinin, özellikle teşvik uygulaması kapsamında, ülke ekonomisine katkıyı artırmak, istihdam ve yurt dışından döviz girdisi sağlamak amacıyla önemli yatırımları teşvik etmesi daha da önemli hale gelmiştir.
Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?
Yatırım teşvik belgesi; yatırımların, 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı kapsamında sayılan destek unsurlarından yararlanabilmesi için, makroekonomik programlar ve arz-talep dengesi dikkate alınarak yapılacak sektörel, malî ve teknik değerlendirmeler çerçevesinde uygun görülen projelere göre düzenlenerek ilgili yatırım için ve ilgili yatırımcıya verilen belgedir.
Yatırım Teşvik Belgesi Müracaatları Nereye Yapılabilir?
Bu konuda ana merci, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’dır. Yani, yatırım teşvik belgesi düzenlenebilmesi için Bakanlığına müracaat edilir. Ancak, genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı on milyon Türk Lirasını aşmayan yatırımlar için firmanın tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir.
Yatırım Teşvik Belgesi Hangi Unsurlardan Oluşabilir?
- Gümrük Vergisi Muafiyeti
- KDV İstisnası ve İadesi
- Faiz Desteği
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
- Sigorta Primi Desteği
- Gelir Vergisi Stopajı Desteği
- Vergi İndirimi
Bununla beraber, yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda öngörülen sürede gerçekleştirilmesi esastır. Yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi hâlinde, teşvik belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebilir. Bahse konu sürelere riayet edilmemesi halinde, yatırım teşvik belgesi iptal edilebilir. Yatırım teşvik belgesinin temin edilmesi ve belge içeriği imkanlardan yararlanılması, gerek ulusal gerekse uluslararası alanda faaliyet gösteren firma ve şahıslar için büyük önem taşımaktadır.
Uluslararası ticaret konusundaki çalışmalarımız ve tüm hukuki hizmetlerimiz için, “Faaliyet Alanları”mızdan “Uluslararası Ticaret” bölümü buradan ziyaret edebilirsiniz.
Sonuç
Türkiye’de yatırım teşvik rejiminin nasıl işlediğini belirleyen düzenlemeler son derece karmaşıktır. Özellikle, hangi yatırım projesi için hangi yatırım teşvik belgesinin temin edilmesi gerektiği en baştan çok iyi belirlenmelidir. Bunun yanında yatırım teşvik belgesi temin edildikten sonra hangi sürelerde hangi idari prosedürlerin yerine getirilmesi gerektiği konusunda da çok dikkatli adımlar atılmalıdır. Sonuç olarak gerek yatırım teşvik belgesinin alınmasına kadarki idari başvurular ve gerekse yatırım teşvik belgesi kapsamındaki teşviklerden yararlanılabilmesi için yapılması gerekenler konusunda kapsamlı bir hukuki danışmanlık hizmeti alınmalıdır. Bu türden bir hukuki yardımın yokluğu, çok daha masraflı ve uzun sürebilecek yatırım teşvik davalarının idari yargıda açılması ile neticelenebilir.
Hukuki alandaki faaliyetlerimiz için Linkedin sayfamızı buradan ziyaret edebilirsiniz
Uzmanlarımız ve avukatlarımıza hemen şimdi danışabilirsiniz
