Türkiye’nin İthalat Rejimi hakkında gerekli temel bilgiler, bu makale kapsamında sunulmaktadır. Türkiye’ye yurt dışından ithalat, prosedür ve mevzuat hakkında çok fazla bilinmesi gereken husus bulunduğu için oldukça karmaşık olabilmektedir. Sürecin herhangi bir aşamasında usul hatası veya mevzuata aykırı bir adım, telafisi mümkün olmayan maddi kayıplara sebep olacaktır.
Türkiye’nin mevcut dış ticaret verileri, ihracatçıların ve ithalatçıların Türkiye’ye yönelik artan ilgisinin en somut göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ticaret Bakanlığı’nın dış ticaret istatistikleri de aşağıda görüldüğü gibi bunu doğrulamaktadır:
2022 yılı Haziran Ayı Dış Ticaret Verilerinin tamamına buradan online ulaşabilirsiniz.
Gümrük İthalat Prosedürlerine İlişkin Türk Mevzuatının Ana Unsurları Nelerdir?
Öncelikle Türkiye’nin İthalat Rejimi için temel mevzuatı, esas olarak, 4458 sayılı Gümrük Kanunu oluşturmaktadır.
Bunun yanında, ithalatın esasları, ithalat işlemlerini yürütme koşulları, ithal eşyaya uygulanacak gümrük vergisi, ek mali yükümlülük ile eş etkili vergi ve mali yükleri ile ithalatta takip edilecek madde politikaları, 31351 (3. Mükerrer) sayı ve 31.12.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3350 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararına ek İthalat Rejimi Kararında düzenlenmiştir.
Ayrıca işbu Karara dayanılarak çıkarılan tebliğler, ilgili kuruluşlara verilecek talimatlar, ikili ve çok taraflı anlaşmalar hükümleri de ithalat prosedürlerine yön verebilmektedir.
Kimler İthalat Yapabilir?
Kimler ithalat yapabilir? İthalat işlemlerini,
- Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişi,
- Tüzel kişilik statüsüne sahip olmamaklabirlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişi ortaklıkları,
yürütebilirler.
Türkiye’nin İthalat Rejimi Kapsamında İthalat Prosedürü anlamı nedir?
İthalat, ilgili eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi sırasında “özet beyan” yoluyla gerçekleştirilir. Türkiye Gümrük Bölgesinin karasuları veya hava sahasından durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşya, getiren kişi ya da duruma göre eşyanın gelişinden sonra taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından gümrüğe sunulur. Gümrüğe sunan kişi, eşyayı daha önce ibraz olunan özet beyan ya da gümrük beyannamesi ile ilişkilendirir.
Türkiye’de sürekli değişim gösteren gümrük düzenlemelerinin, gümrük yükümlüleri için beraberinde getirdiği veya getirebileceği yasal problemlerin irdelenmesi için ‘Türkiye Gümrük Rejimleri ve Uygulamaları Kılavuzu’ isimli makalemize buradan online ulaşabilirsiniz.
İthalat Vergileri Nelerden Oluşur?
İthalat vergileri:
- Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri,
- Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade eder.
Serbest Dolaşım Rejimi için Serbest Bırakma Ne Anlama Geliyor?
Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 74’üncü maddesinde, “malların serbest dolaşıma girmesine” aşağıdaki durumlarda izin verileceği hükme bağlanmıştır:
- Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması,
- Ve yasal olarak ödenmesi gereken vergilerin ödenmesi dahil diğer formalitelerin yerine getirilmesi.
Gümrük yükümlülerinin, vergilendirme, ticaret politikası önlemleri ve diğer ithalat vergilerinin gereğini zamanında yerine getirmesi gerekmektedir. Aksi takdirde ilgili gümrük idaresi tarafından bir takım kısıtlamalar ve cezalarla karşı karşıya kalabilirler. Ticaret Bakanlığı da kısıtlama veya yasak koyma konusunda mutlak yetkilere sahiptir.
Sonuç
Gümrük ithalat rejiminin, Türkiye’de farklı gümrük yükümlülüklerini içeren düzenlemeleri kapsadığı açıktır. İşbu yükümlülüklerin karmaşıklığı ve ilgili ithalat prosedürü konusunda hangi gümrük otoritesinin yetkili olduğunun açık olmaması, özellikle ithalatçıların işini bir hayli zorlaştırmaktadır. Hukuki bir uyuşmazlığın ortaya çıktığı durumlarda ise bu kez ilgili yargı kurumlarından idari mahkemeler veya adli mahkemelerden hangisinin yetkili olduğunun saptanması, hukuki bir danışmanlığın yokluğunda çok zordur. Bu nedenle, mevcut çalışma, Türkiye’deki herhangi bir ithalat prosedürü için kapsamlı bir hukuki destek sağlanmasının, risksiz bir ithalat için atılması gereken ilk adım olması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet olarak
Türkiye’nin İthalat Rejimi kapsamında ithalat prosedürlerine dair olası riskleri ortadan kaldırıp, en hızlı ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek için beş temel adım bulunmaktadır:
- Öncelikle tüm süreç boyunca konunun uzmanı bir hukuk firmasından danışmanlık alınması,
- Özet beyanın mevzuata ve usule uygun bir şekilde hazırlanması,
- Özet beyanın yetkili “ithalat gümrük idaresine” zamanında bildirilmesi,
- Gerekli ticari politika önlemlerinin alınması,
- İthalat vergilerinin ödenmesi de dahil olmak üzere diğer ithalat yükümlülüklerinin yerine getirilmesi.
Hukuki alandaki faaliyetlerimiz için Linkedin sayfamızı buradan ziyaret edebilirsiniz
Uzmanlarımız ve avukatlarımıza hemen şimdi danışabilirsiniz
