Türkiye’nin ihracat rejimi nasıl işler? sorusunun ele alınması, bu makalenin ana amacıdır. Türkiye, Asya ve Avrupa’nın kesiştiği noktada düşük üretim maliyetlerine ve 80 milyonu aşkın genç ve dinamik bir nüfusa sahip olması yönüyle çok büyük bir pazarı temsil etmektedir. Türkiye’nin sunduğu kaliteli işgücü ve düşük üretim maliyetleriyle birçok şirket, küresel lojistik ağına çok daha kolay erişebilmekte ve ihracat fırsatlarının avantajlarını kullanabilmektedir. Bu nedenle de Türkiye, dünya genelinde ihracat için en çok tercih edilen ülkelerden biridir.
Türkiye’nin İhracat Rejimi
Esasında, dış ticaret verileri, ihracatçıların ve ithalatçıların Türkiye’ye yönelik artan ilgisinin en somut göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ticaret Bakanlığı’nın dış ticaret istatistikleri de aşağıda görüldüğü gibi bunu doğrulamaktadır:
2022 yılı Mayıs Ayı Dış Ticaret Verilerinin tamamına buradan online ulaşabilirsiniz.
Gümrük işlemleri konusundaki çalışmalarımız ve tüm hukuki hizmetlerimiz için, Faaliyet Alanlarımızdan Uluslararası Ticaret bölümünü buradan ziyaret edebilirsiniz.
Gümrük İhracat Prosedürlerine İlişkin Türk Mevzuatının Ana Unsurları Nelerdir?
Öncelikle Türkiye’nin İhracat Rejimi, Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü ve Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki Gümrük Birliği çatısı altında ilan ettiği hak ve taahhütleri göz önünde bulundurularak hazırlandığı ve yürütüldüğü belirtilmelidir. Bu bağlamda, Türkiye’de yürütülen ihracat işlemleri için temel mevzuatı, esas olarak, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun İhracat Rejimi başlıklı 150 ve 151’nci maddeleri oluşturmaktadır.
Ayrıca 7.10.2009 gün ve 27369 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği ile 06.01.1996 tarih 22515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren İhracat Rejimi Kararı da gümrük işlemleri mevzuatının birer parçasını oluşturmaktadır.
İhracat Rejiminin Anlamı Nedir?
Türkiye’nin ihracat rejimi, serbest dolaşımdaki eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. Uluslararası veya ikili anlaşmalar, kanun, tüzük ve kararnamelerle konulmuş kısıntılar saklı kalmak kaydıyla her türlü eşyanın ülke dışına ihracının serbest olduğunu belirtmek gerekir. Ne var ki ihracat rejiminin, ticaret politikası önlemlerinin ve ihracat vergileri de dahil olmak üzere çıkış işlemlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasını gerektirebileceği gözden kaçırılmamalıdır.
Fiili ihracatın gerçekleşmesi durumunda, ihraç eşyası üzerindeki gümrük denetimi de sona erecektir.
Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilecek eşya, “gümrük beyannamesi” ile “yetkili gümrük idaresine” beyan edilecektir. İstisnai durumlar, yönetmelikle düzenlenmektedir.
İhracat Vergileri Nelerden Oluşur?
İhracat vergileri şunları içerebilir:
- Eşyanın ihracatında ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükler,
- Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ihracatta alınacak vergileri ve diğer mali yükler.
Gümrük yükümlüleri, ticaret politikası önlemleri, ihracat kaynaklı vergileri ve diğer yükümlülükleri zamanında yerine getirmelidir. Aksi takdirde yetkili gümrük otoriteleri tarafından idari para cezalarına, idari yaptırım kararlarına veya vergi cezalarına çarptırılabilirler.
İhracatçı Ne Demektir?
Her tüzel veya gerçek kişi ihracatçı olabilir. Daha spesifik olarak, ihracatçı terimi, satış için başka bir ülkeye mal veya hizmet gönderen bir kişi veya şirket anlamına gelir.
Türkiye Gümrük Bölgesinden Eşya Nasıl Çıkarılır?
Özetle, ihracat prosedürlerinin risksiz, hızlı ve en sağlıklı şekilde gerçekleştirilebilmesi için beş adımın gerekli olduğu belirtilmelidir:
- Güvenilir bir hukuk firmasından danışmanlık alınması,
- İhraç edilecek eşyanın yetkili “ihracat gümrük idaresine” bildirilmesi,
- Bu bildirimin, ihracata ilişkin gümrük beyannamesi ile yapılması,
- Varsa ticaret politika önlemlerinin yerine getirilmesi,
- İhracat vergileri de dahil olmak üzere belirli vergilerinin ödenmesi.
Sonuç
Genel olarak, gümrük ihracat rejimlerinin Türkiye’deki gümrük yükümlülerini zaman zaman çok zorladığını belirtmek önemlidir. Sorun, Türk gümrük mevzuatının karmaşıklığından kaynaklanmaktadır. Her gümrük prosedürü için yetkili gümrük idaresinin bulunması ve gerekli gümrük yükümlülüklerinin ayrı ayrı yerine getirilmesi bu karmaşıklığı daha da arttırmaktadır. Tam teşekküllü hukuki bir yardımın yokluğunda, gümrük prosedürleri daha da zorlaşmakta ve ihracatçılar için tam bir zaman israfına dönüşebilmektedir. Dahası, ilgili gümrük idaresinin, gümrük yükümlülerinin ihlali halinde ciddi para cezaları, vergi cezaları veya idari yaptırım kararları vermeye yetkili olduğu da gözden kaçırılmamalıdır. Açıklanan nedenlerle, kapsamlı bir hukuki danışmanlık eşliğinde her bir ihracat prosedürünün yerine getirilmesi, ilk adım olmalıdır.
Hukuki alandaki faaliyetlerimiz için Linkedin sayfamızı buradan ziyaret edebilirsiniz
Uzmanlarımız ve avukatlarımıza hemen şimdi danışabilirsiniz
